لیزر CO2 فرکشنال یکی از پیشرفتهترین روشهای جوانسازی پوست است که در سالهای اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده است. این روش با بهرهگیری از لیزر دیاکسید کربن به صورت نقطهای (فرکشنال)، لایههای سطحی و میانی پوست را هدف قرار میدهد و با تحریک کلاژنسازی، باعث بهبود بافت، قوام و شادابی پوست میشود. با وجود مزایای فراوان، استفاده از این روش ممکن است با عوارضی همراه باشد، بهخصوص اگر بدون بررسیهای کافی یا توسط افراد غیرمتخصص انجام شود. در ادامه به بررسی جامع و علمی عوارض احتمالی لیزر CO2 فرکشنال، دلایل بروز آنها، افراد در معرض خطر و توصیههای لازم میپردازیم.
عوارض لیزر CO2 فرکشنال
لیزر با دستگاه لیزر co2 فرکشنال میتواند با برخی عوارض موقت یا در موارد نادر، عوارض جدیتری همراه باشد که در ادامه به آن میپردازیم:
قرمزی و التهاب پوست
یکی از رایجترین و زودهنگامترین واکنشهای بدن به لیزر CO2 فرکشنال، قرمزی و التهاب پوست است. این واکنش به دلیل گرمایی است که در طی درمان به لایههای سطحی و میانی پوست وارد میشود تا فرآیند بازسازی سلولی آغاز گردد. معمولاً قرمزی و التهاب بلافاصله پس از درمان ظاهر میشوند و در اغلب موارد بین چند روز تا یک هفته کاهش مییابند. با این حال، در افرادی که پوست بسیار روشن یا حساس دارند، ممکن است این علائم تا چند هفته دوام داشته باشند. رعایت توصیههای مراقبتی پزشک، استفاده از کمپرس سرد و اجتناب از نور مستقیم خورشید میتواند به تسریع روند بهبودی کمک کند.
خشکی و پوستهریزی
فرآیند ترمیم پوست پس از لیزر باعث خشک شدن پوست و بروز پوستهریزی میشود. این پدیده بخشی از روند طبیعی بازسازی اپیدرم است و نشاندهنده فعالیت لایهبرداری سلولهای مرده از سطح پوست میباشد. پوستهریزی ممکن است تا هفت روز یا کمی بیشتر ادامه داشته باشد و برای جلوگیری از ترک خوردگی، التهاب یا عفونت، باید از مرطوبکنندههای تجویزشده توسط پزشک استفاده کرد. همچنین لمس یا کندن پوستهها بههیچوجه توصیه نمیشود، زیرا ممکن است باعث باقیماندن جای زخم یا لک گردد.
درد، سوزش یا خارش
در ساعات و روزهای ابتدایی پس از درمان، بسیاری از بیماران احساس سوزش، درد خفیف یا خارش در ناحیه لیزرشده را گزارش میکنند. این علائم معمولاً خفیف و گذرا هستند و میتوان با استفاده از کمپرس سرد، پمادهای بیحسکننده یا تسکیندهندههای پوستی آنها را کاهش داد. با این حال، در صورت تشدید یا طولانی شدن این علائم، مراجعه به پزشک ضروری است تا از بروز عوارض جدیتر مانند عفونت یا واکنش آلرژیک جلوگیری شود.
تغییر رنگ پوست (هایپرپیگمانتاسیون یا هیپوپیگمانتاسیون)
یکی از عوارض نسبتاً شایعتر در میان افرادی با پوست تیره، تغییر رنگ پوست پس از لیزر است. این تغییرات به دو صورت ظاهر میشوند: هایپرپیگمانتاسیون که به معنی تیرهتر شدن ناحیه درمانشده است، و هیپوپیگمانتاسیون که در آن پوست روشنتر از حد معمول میشود. این تغییرات ممکن است موقتی یا در برخی موارد دائمی باشند. استفاده مرتب از ضدآفتاب، پرهیز از آفتاب مستقیم و رعایت مراقبتهای پس از درمان میتواند تا حد زیادی از بروز این مشکل جلوگیری کند.
عفونت
هرگونه دخالت در بافت پوست، از جمله لیزر، میتواند خطر عفونت را به همراه داشته باشد؛ بهخصوص اگر بهداشت پس از درمان رعایت نشود. عفونتهای باکتریایی، بروز تبخال یا حتی التهابهای قارچی در برخی بیماران دیده شده است. برای پیشگیری از این عارضه، پزشک ممکن است استفاده از آنتیبیوتیک یا داروهای ضدویروسی را تجویز کند. همچنین شستوشوی مناسب، عدم استفاده از لوازم آرایش در روزهای اول و پرهیز از تماس دست آلوده با پوست درمانشده بسیار حائز اهمیت است.
ایجاد زخم یا اسکار
در موارد نادر و در شرایطی خاص، امکان بروز زخمهای عمیق یا باقیماندن جای اسکار دائمی وجود دارد. این موضوع بیشتر زمانی رخ میدهد که لیزر با عمق یا شدت زیاد اعمال شود، اپراتور مهارت کافی نداشته باشد، یا مراقبتهای پس از درمان بهدرستی رعایت نشود. این نوع آسیبها ممکن است نیازمند درمانهای ثانویه مانند استفاده از کرمهای ترمیمی قوی یا حتی مداخلات پزشکی بیشتر برای رفع اسکار باشند.
احساس سفتی یا کشیدگی پوست
پس از انجام لیزر، برخی بیماران احساس سفتی، کشیدگی یا حتی کاهش انعطافپذیری در پوست خود دارند. این حالت نتیجه فرآیند طبیعی تبخیر آب سطحی و تحریک تولید کلاژن است که با گذر زمان، بهبود وضعیت پوست را به همراه دارد. این احساس معمولاً طی چند روز تا چند هفته کاهش مییابد و با استفاده از کرمهای نرمکننده و مرطوبکننده میتوان از ناراحتی آن کاست.
جوش یا میلیا (برآمدگیهای کوچک سفیدرنگ)
در پی انجام لیزر، ممکن است پوست دچار برآمدگیهای کوچک سفید یا حتی جوشهای سرسیاه شود که بهویژه در نواحی بستهشده با پمادهای چرب و محافظ بروز میکنند. این وضعیت که معمولاً به دلیل بستهشدن منافذ پوست یا تحریک فولیکولهای مو رخ میدهد، موقتی بوده و معمولاً با پاکسازی ملایم پوست، استفاده از شویندههای مناسب یا داروهای موضعی رفع میگردد. در صورت ماندگاری یا شدت این برآمدگیها، مراجعه به پزشک یا متخصص پوست توصیه میشود.
بیشتر بخوانید: فاصله بین جلسات لیزر co2 فرکشنال
چه کسانی بیشتر در معرض عوارض لیزر CO2 فرکشنال هستند؟
عوارض لیزر CO2 فرکشنال به عوامل متعددی بستگی دارد. افراد با ویژگیهای زیر بیشتر در معرض این عوارض قراردارند:
۱. افرادی با پوست تیره: پوستهای تیرهتر بیشتر در معرض تغییرات رنگدانهای و لکهای تیره پس از لیزر قرار دارند، چراکه فعالیت ملانوسیتها در این نوع پوست بیشتر است.
۲. افرادی که سابقه اسکار یا کلوئید دارند: کسانی که در گذشته سابقه زخمهای برجسته یا کلوئید دارند، باید با احتیاط بیشتری از این روش استفاده کنند، چون خطر ایجاد اسکار جدید در آنها بیشتر است.
۳. مبتلایان به تبخال یا عفونتهای ویروسی: در افرادی که سابقه تبخال فعال یا زونا دارند، لیزر میتواند باعث فعال شدن مجدد ویروس شود، بنابراین باید داروهای ضدویروس پیشگیرانه دریافت کنند.
۴. کسانی که تحت درمان با داروهای خاص هستند: داروهایی مانند ایزوترتینوئین (راکوتان) که برای درمان آکنه استفاده میشود، میتواند باعث افزایش حساسیت پوست به لیزر و اختلال در ترمیم پوست شود. انجام لیزر در طول مصرف این دارو یا بلافاصله پس از آن توصیه نمیشود.
۵. افرادی با بیماریهای زمینهای پوستی: کسانی که به بیماریهایی مانند پسوریازیس، اگزما یا درماتیت مبتلا هستند، ممکن است واکنش شدیدتری به لیزر نشان دهند یا زمان بهبود طولانیتری داشته باشند.
بیشتر بخوانید: دوره نقاهت دستگاه لیزر Co2 فرکشنال
اقدامات پیشگیرانه برای کاهش عوارض لیزر
برای کاهش خطر بروز عوارض پس از درمانهای لیزری، رعایت برخی نکات کلیدی ضروری است. این اقدامات را میتوان در دو بخش اصلی دستهبندی کرد:
انتخاب پزشک متخصص و تجهیزات استاندارد
مهمترین گام در پیشگیری از عوارض، انتخاب پزشک متخصص پوست با تجربه و مهارت بالا است. استفاده از دستگاههای لیزر استاندارد و مورد تأیید نیز نقش تعیینکنندهای دارد. توانایی پزشک در تنظیم مناسب عمق و شدت تابش لیزر، تأثیر مستقیمی بر ایمنی و اثربخشی درمان دارد.
رعایت مراقبتهای قبل و بعد از درمان
- مراقبتهای پیش از لیزر:
- اجتناب از قرارگیری در معرض آفتاب مستقیم
- پرهیز از مصرف داروهایی که پوست را نسبت به نور حساس میکنند
- پاکسازی صحیح و کامل پوست
- مراقبتهای پس از لیزر:
- استفاده منظم از کرمهای ترمیمکننده و مرطوبکننده
- مصرف ضدآفتاب با SPF بالا بهصورت روزانه
- پرهیز از تحریک پوست و قرارگیری در معرض حرارت یا نور شدید
رعایت این نکات ساده، میتواند بهطور مؤثری از بروز عوارض جانبی جلوگیری کرده و نتیجه درمان را بهبود بخشد.
جمعبندی
لیزر CO2 فرکشنال یک روش پیشرفته، مؤثر و علمی برای جوانسازی پوست است که در صورت انجام اصولی و توسط پزشک مجرب میتواند نتایج درخشانی به همراه داشته باشد. با این حال، آگاهی از عوارض احتمالی و رعایت مراقبتهای قبل و بعد از درمان برای کاهش ریسک این روش ضروری است. انتخاب صحیح بیمار، تنظیم دقیق پارامترهای دستگاه و رعایت توصیههای پزشکی، کلید دستیابی به نتایج مطلوب با کمترین عوارض ممکن خواهد بود.